- tavşan ve intihar
"1831 ylı yaz ayları Fransa Kralı Louis-Philippe için güven ve mutluluk dolu yıllardı. Temmuz Devrimi'nin yarattığı politik ve ekonomik kaos yavaş yavaş etkilerini kaybetmeye başlamış, refah ve düzen yeniden sağlanmıştı. Uyumlu bir birlik oluşturmuş olan devlet adamları, başbakan Casimir Périer'in önderliğinde gayet iyi iş görüyorlardı." Kral ülkesini baştan başa gezmiş ve gittiği her yerde ziyafetlerle karşılaşmıştı. Louis-Philippe sarayında şatafatlı bir hayat yaşıyor kişisel servetinin tadını çıkartıyordu. Derken Louis-Philippe'in mutluluğunu gölgeleyen bir şey oldu. 1830 yılının sonlarına doğru, Charles Philipon adında, yirmi sekiz yaşında adı sanı duyulmamış bir ressam Kralın armutlaşmasını anlatan bir karikatür çizdi. Karikatür, Kral'ın şişkin yanaklarını ve biçimsiz alnını alaya almakla kalmıyor, Fransızca'da ahmak anlamına gelen poire sözcüğüne gönderme yaparak, Kral'ın hakimiyet gücüyle ilgili sayısız ve alaycı bir tavır sergilemiş oluyordu. Kral öfkesinden köpürdü.. Yayının durudurulmasını, Paris'teki bütün kopyalarının toplatılmasını emretti.. Bu da fayda etmeyince sanatçıyı mahkemeye verdi. Sanatçı mahkemede, 'hükümetin Kral'a dil uzatanları bulup yalkalarken bir şeyi gözden kaçırıdığını' söyledi, o'na göre, ' armuda benzeyen ne varsa bulunup tutuklanmalıydı; armutların kendilerinin bile tutuklanması gerekiyordu.' sonuçta Philipon 6 ay hapse mahkum edildi, daha sonra Le Chavari adında başka bir dergide armut espirisini bir kez daha tekrarlayınca bu sefer iki yıl daha hapis yattı.- Bu olaydan otuz yıl önce, avrupa'nın o zamanlar en güçlü adamı olan Napolyon Bonoparte, mizahın gücü karşısaında en az Louis-Philippe kadar yara almıştı. 1799'da başa geçen büyük imparator Paris'teki bütün mizah dergilerinin kapatılmasını emretmiş, polis şefine kendi görüntüsünü değiştiren karikatüristlerin gözlerinin yaşına bakılmamasını emretmişti. Bu arada Napolyon, Jacques-Louis David'den imparatorluk tacının giyilmesi törenini konu alan bir tablo sipariş etti. Tören bütün Avrupa'nın Papa başta olmak üzere soylularının hazır olduğu tören Notre-Dame'da yapılmıştı. ... Papa, Napolyon'u kutsadıktan sonra sessizliğe bürünmüş olan katedralde yükses sesle "vivat imperator in aeternam" dileğinde bulundu. David bu sahnenin canlandırıldığı Le Sacre de Joséphine adlı tabloyu Kasım 1807'de bitirdi, resmi "muzaffer efendime" diyerek imparatora sundu. İmparator David'i "sanata sunduğu hizmetten" dolayı Fransa Liyakat Nişanı'yla ödüllendirdi.
- Ancak bütün ressamlar David'in Napolyon!a baktığı gibi bakmıyorlardı. Aynı sahneyi İngiltere'den James Gillray adlı bir karikatürist de canlandırdı. Karikatürde Napolyon kasım kasım kasılarak yürüyordu. Törene katılanlar ya tutsak oldukları için oradaydılar ya da kötü oldukları için. ... Napolyon öfkesinden deliye döndü. Karikatürün kopyasını Fransaya her kim sokarsa sorgusuz sualsiz tutuklanacaktı. Londra'daki elçisi aracılığıyla diplomatik girişimde bulundu. 1802 Amies antlaşması üzerinde yapılan müzakereler sırasında, kendisiyle dalga geçen bütün karikatüristlerin katillerle aynı şartlarda yargılanması ve Fransa'da yargılanmak üzere ülkeye iade edilmesi gerektiğini ifade eden bir madde bile eklemeye kalkıştı. İngiltere öneri şaşkınlıkla reddetti.
- Mizah yalnızca bir oyundan ibaret olsaydı, yukarıdakilerin tepkisi bu kadar sert olmazdı. Bu hükümdarlar her şeyden önce şunu farketmişlerdir: Mizah, en güçlü eleştiri yollarından biridir; ukalalığa, zalimliğe, burnu büyüklüğe karşı bir silahtır; erdemden ve duygulardan uzak kalındığında şikayet etmenin bir yoludur. ('Statü Endişesi' Alain de Botton)
- Mizah karizmayı çizen bir faideli arkadaşımızdır..
Yorum Gönder